معرفی پروژه Worldcoin

بعد از سه سال توسعه، بالاخره پلتفرم هویت دیجیتال ورلدکوین به صورت رسمی راه‌اندازی شد. یکی از موسسان این پروژه سم آلت‌من است که شرکت اوپن ای آی، سازنده ربات چت‌جی‌پی‌تی را بنیان‌گذاری کرده است. در پروژه ورلدکوین برای هر کاربر یک هویت دیجیتال تاییدشده ایجاد می‌شود و توکن رمزارزی WLD و یک اپلیکیشن والت در اختیار او قرار می‌گیرد.

به گفته ورلدکوین، با توجه به پیشرفت حوزه هوش مصنوعی، تشخیص این که یک فعالیت آنلاین یا متن یا اثر هنری در اینترنت حاصل کار انسان است یا هوش مصنوعی، بسیار سخت شده است؛ به خاطر همین قصد دارد در الگوریتم اجماع خود نوعی مدرک شناسایی دیجیتال ایجاد کند که به آن Proof of Humanity یا Proof of Personhood می‌گویند. در واقع این پروژه می‌خواهد یک شبکه جهانی مالی و هویتی بر اساس الگوریتم Proof of humanity ایجاد کند.

روش تایید هویت در پروژه Worldcoin‌ به این صورت است که عنبیه افراد اسکن و از این طریق برای هر شخص یک حساب هویتی ایمن و منحصر به فرد ایجاد می‌شود. این حساب‌های هویتی یا کد‌ها بر روی بلاک‌چین به صورت غیرمتمرکز ذخیره می‌شوند و شرکت توسعه‌دهنده ادعا می‌کند که امکان کپی یا جعل آن‌ها وجود ندارد. از این طریق، هویت هر فرد به صورت تغییر ناپذیر ثبت و اطمینان حاصل می‌شود که آن‌ها ربات یا الگوریتم هوش مصنوعی نیستند. شرکت ورلدکوین می‌گوید که بیشتر از دو میلیون کاربر در مرحله آزمایشی بتا ثبت نام شده‌اند و می‌خواهد فعالیت‌های ثبت هویت خود را در شهرهای مختلف در ۲۰ کشور توسعه دهد.

پروژه ورلدکوین سه جزء اصلی دارد و فقط در صورتی می‌توان در آن عضو شد که از هر سه رکن آن استفاده یا در آن‌ها ثبت نام کنیم.

قسمت اول World ID است که انسان بودن اعضا ضمن حفظ حریم خصوصی از این طریق به صورت آنلاین تایید می‌شود. این کار از طریق تجهیزاتی انجام می‌شود که عنبیه چشم افراد را اسکن می‌کنند و به آن‌ها Orb می‌گویند. مثل اثر انگشت، الگوی عنبیه هر فرد هم منحصر به فرد است و می‌توان از آن برای شناسایی هویت افراد استفاده کرد. وقتی Orb عنبیه شخص را اسکن می‌کند، برای هر شخص یک کد عنبیه یا Iris code منحصر به فرد ایجاد می‌کند. به گفته تیم توسعه‌دهنده، این کد ارتباطی با اطلاعات شخصی فرد پیدا نمی‌کند و کاربرد آن این است که هر شخص منحصربه‌فرد دو World ID نداشته باشد. بعد این که Iriscode شخص ایجاد شد، به صورت دائم تصویر عنبیه شخص حذف و فقط کد آن به بلاک‌چین ورلدکوین اضافه می‌شود. تا زمان نوشته‌ شدن این مطلب، ارب‌های ورلدکوین در شهرایی مثل هنگ‌کنگ، توکیو، سنگاپور، سئول، پاریس، لیسبون، مکزیکو سیتی، سائوپائولو، نایروبی، نیویورک، سانفرانسیسکو و ۲۵ تا شهر دیگر در دسترس قرار گرفته‌اند.

قسمت دوم ورلد اپ World App است که کد هویتی شما در آن ذخیره می‌شود. ورلدکوین ادعا می‌کند که این اپلیکیشن از حریم خصوصی افراد محافظت می‌کند و کاربران از طریق این اپ می‌توانند به اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز مالی دسترسی داشته باشند. این اپ همچنین به عنوان یک والت رمزارزی عمل می‌کند و می‌توانید در آن بیت‌کوین، اتریوم، و USDC نیز نگه‌داری کنید.

قسمت سوم ورلدکوین یا WLD است. وقتی افراد ورلد آیدی خود را گرفتند و برنامه آن را نصب کردند، آنگاه می‌توانند به توکن‌های WLD‌ دسترسی داشته باشند. توکن‌ WLD‌ به افرادی تعلق می‌گیرد که در برنامه بتا پروژه یعنی ثبت عنبیه شرکت کرده باشند که حجم زیادی از این توکن یعنی WLD در روز راه‌اندازی رسمی پروژه، ایردراپ شد و همچنین صرافی‌های بزرگی مثل بایننس و کوکوین این ارز را لیست کردند. طبق وایت پیپر ورلدکوین، ۱۰ میلیارد توکن WLD طی ۱۵ سال مینت خواهند شد، اگرچه در حال حاضر فقط ۱۴۳ میلیون از این توکن‌ها، در گردش محسوب می‌شوند.

از پروژه ورلدکوین به خاطر روش جمع‌آوری اطلاعات آن انتقادات زیادی شده است. بعد از راه‌اندازی این پروژه، ویتالیک بوترین درباره این پروژه ابراز نگرانی کرد و گفت که ممکن است اسکن عنبیه در ورلدکوین اطلاعات بیشتری از آن چیزی که ادعا می‌کنند، جمع‌آوری یا از این اطلاعات سوءاستفاده شود. در آپریل ۲۰۲۲ مقاله‌ای توسط دانشگاه MIT منتشر شد که در آن گفته شده بود که پروژه ورلدکوین از روش‌های بازاریابی فریبکارانه‌ای برای پذیرش خود استفاده می‌کند و بدون کسب رضایت، اطلاعات زیادی را از کاربران خود جمع‌آوری می‌کند. البته ورلد‌کوین نیز به این ادعاها پاسخ داد و گفته است که آن‌ها یک شرکت جمع‌آوری اطلاعات نیستند و قصدی برای فروش یا سوءاستفاده از این اطلاعات ندارند. انتقاد دیگری که به این پروژه وارد است این است که در کشور‌های در حال توسعه تبلیغات زیادی برای آن انجام می‌شود و بخش زیادی از کاربرای جدید آن در قاره‌های آسیا و آفریقا ساکن هستند که نگرانی‌ها درباره سوءاستفاده را افزایش می‌دهد.

با بررسی قرارداد هوشمند توکن WLD در سایت‌های بررسی اسمارت کانترکت می‌توان متوجه شد که قابلیت ایجاد توکن‌های جدید در آن وجود دارد. یعنی ممکن است در هر زمانی، تعداد زیادی از توکن‌های WLD توسط توسعه‌دهندگان ایجاد و در بازار عرضه شوند که این موضوع می‌تواند بر قیمت آن تاثیر شدیدی داشته باشد. موضوع دیگری که باید آن را در نظر گرفت، این است که تعداد توکن‌های ماکزیمم آن در حال حاضر ۱۰ میلیارد WLD و تعداد توکن‌های در گردش آن در حال حاضر حدود ۱۱۵ میلیون WLD معادل یک درصد تعداد کل توکن‌هاست. این یعنی حجم زیادی از توکن‌های موجود هنوز در بازار عرضه نشده‌اند که این موضوع می‌تواند برای سرمایه‌گذاری بلندمدت بر روی آن خطرناک باشد. همچنین حجم زیادی از توکن‌های موجود آن، در اختیار تعداد محدودی آدرس قرار دارند که علاوه بر خطرات ذکر شده، باید آن را نیز در نظر گرفت.